John Cleese - śmieszny optymista
Dodane przez Milka dnia 13 April 2009 22:53
Aktor, scenarzysta, producent filmowy, prezenter radiowy, dubbingowiec, niekiedy także reżyser i autor poradników - John Cleese to z pewnością multitalent w świecie show-biznesu, w którym dotąd spędził prawie 50 lat. Ma za sobą ponad 70 ról filmowych, 40 scenariuszy i setki ról w serialach. Przyjrzyjmy się teraz z bliska odtwórcy roli Prawie Bezgłowego Nicka.
John Marwood Cleese urodził się 27 października 1939 roku w Weston-Super-Mare (Somerset, Anglia, Wielka Brytania). Jego ojciec to Reginald Francis Cheese, który zmienił nazwisko na "Cleese" zaraz po wstąpieniu do wojska, natomiast matka nazywała się Muriel Cross (zmarła w 2000 roku, w wieku 101 lat!). Ma za sobą 2 nieudane małżeństwa - z Connie Booth w latach 1968-1978 (mają córkę Cynthię) i z Barbarą Trentham w latach 1981-1990 (córka Camilla). Od 1992 jego żoną jest Alice Faye Eichelberger.
John był studentem Cambridge, gdzie studiował na wydziale prawa. Tam poznał Grahama Chapmana - swojego przyszłego partnera pisarskiego. Już jako student odkrył w sobie talent aktorski. Był członkiem grupy teatralnej "Footlight Club", z którą odbył tournee po USA i Nowej Zelandii. Jednak srebrny ekran musiał trochę poczekać. John swoją karierę rozpoczął od audycji radiowych w radiu BBC programem Przepraszam, przeczytam to jeszcze raz (ang. I'm Sorry I'll Read That Again) w latach 1961-1964, który od razu zyskał sporą popularność. Do roku 1969 Cleese występował w kilku programach telewizyjnych, m.in. Raport Frosta (The Frost Report), Prosimy nie regulować odbiorników (Do Not Adjust Your Set) czy Nareszcie program z 1948 roku (At Last The 1948 Show) oraz współtworzył film Jak wkurzać ludzi (How To Irritate People) z 1968r. Podczas nagrywania tych produkcji, Cleese poznał swoich przyszłych współpracowników przy największym i najpopularniejszym przedsięwzięciu. Mowa tu o grupie Monty Python.
Członkowie grupy, od lewej: Terry Jones, Graham Chapman (z fajką), John Cleese, Eric Idle, Terry Gilliam, Michael Palin (biała marynarka).
Rok 1969 to początek ich wspólnej pracy nad nowym projektem dla BBC. Program miał być zabawny, ale też absurdalny, surrealistyczny i anarchiczny, bowiem taki humor odpowiadał członkom grupy. Również nazwa nie mogła być przypadkowa - Pythonowie chcieli, aby brzmiała fajnie, ale nie oznaczała kompletnie nic. Wybrali nazwę Latający Cyrk Monty Pythona (Monty Python's Flying Circus). Osoba, która po raz pierwszy ogląda "Latający Cyrk..." może pomyśleć, że skecze są kompletnie nieprzemyślane, bez składu i ładu, a żarty są na niskim poziomie. Wbrew pozorom, ta twórczość wymagała od autorów skeczy nie tylko poczucia humoru oraz absurdu, ale też ogromnej wiedzy i inteligencji. Pythoni lubili odwoływać się do różnych wydarzeń historycznych, niekoniecznie tych powszechnie znanych. Nie istniały dla nich tematy "tabu" - śmiali się z królowej, kościoła, policji, telewizji (w tym często z samej BBC), życia codziennego, a także z siebie. Powstały 4 serie serialu (w latach 1969 - 1974), jednak Cleese wystąpił tylko w pierwszych 3 seriach. Oficjalnym powodem odejścia były plany napisania scenariusza do serialu Hotel Zacisze, jednak nieoficjalnie mówiło się też, że miał już dosyć alkoholizmu Chapmana, przez co właściwie tylko on pisał skecze w tej parze.
Do najsłynniejszych skeczy pochodzących z tego serialu, w których główną rolę gra Cleese, należą:
- Ministerstwo Głupich Kroków,
- Martwa Papuga,
- Kruk Beethovena,
- Dennis Moore.
Cleese jako Minister Głupich Kroków.
Po odejściu z "Latającego Cyrku...", Cleese i jego ówczesna żona, Connie Booth, napisali scenariusz do własnego serialu, Hotel Zacisze (Fawlty Towers). Cleese wpadł na pomysł nakręcenia serialu po spotkaniu hotelarza, który panicznie bał się swojej żony. John zagrał głównego bohatera, właściciela tytułowego hotelu, Basila Fawlty'ego, a Connie pokojówkę Polly. Serial ukazywał codzienne perypetie mieszkańców i właściciela zajazdu - Basila, nerwowego i złośliwego człowieka, nienawidzącego swoich gości i zawsze znajdującego powód, aby nawrzeszczeć na kelnera Manuela, który słabo zna angielski. Z drugiej jednak strony potwornie boi się swojej żony, Sybil. Powstały 2 serie serialu - pierwsza została nakręcona w 1975, a druga w 1979 roku. "Hotel" jest przez wielu uznawany za najlepszy angielski serial komediowy.
Od lewej: Connie Booth (Polly), John Cleese (Basil), Andrew Sachs (Manuel), Prunella Scales (Sybil).
Monty Python nie uciekł na długo z życia Cleese'a - w 1975 roku ponownie zebrała się cała szóstka, aby tym razem nakręcić film pełnometrażowy, zatytułowany Monty Python i Święty Graal (Monty Python And The Holy Grail). Choć budżet filmu był bardzo niski (przez co np. zbroje rycerzy to były... wełniane swetry pomalowane na srebrno), film odniósł kasowy sukces i do dziś jest uznawany za jedną z najlepszych brytyjskich komedii. Idąc tym tropem, Pythoni w 1979 roku nakręcili drugi film - Żywot Briana (Life Of Brian). Budżet tego filmu był zdecydowanie wyższy niż w przypadku "Świętego Graala". Pythoni zanotowali kolejny sukces, jednak tym razem nie obeszło się bez protestów. Dlaczego? Jedni twierdzili, że film to parodia życia Jezusa Chrystusa, inni mówili, że obraża uczucia religijne chrześcijan, np. końcową sceną, gdzie wszyscy powieszeni na krzyżach śpiewają piosenkę Always Look On The Bright Side Of Life, co oznacza "Zawsze patrz na jasną stronę życia". Trzeci film - Sens Życia Wg Monty Pythona (Monty Python's The Meaning of Life) z 1983 roku to ostatni film grupy. Przyniósł jeszcze większe fale protestów niż "Żywot Briana", ponieważ zawierał często niesmaczne sceny i wulgarne piosenki. Później było jeszcze kilkanaście występów Pythonów na żywo i filmy z udziałem części członków grupy, jak Eryk Wiking (Erik the Viking) czy Żółtobrody (Yellowbeard), jednak można powiedzieć, że grupa powoli wygasała. Jednakże ten oryginalny humor wciąż jest doceniany i ma swoich wiernych fanów na całym świecie.
Monty Python zajął dużą część życia i twórczości Cleese'a, co nie oznacza, że zajmował się tylko i wyłącznie tym projektem. Między poszczególnymi filmami wystąpił jeszcze w kilku innych produkcjach, jak Bandyci Czasu czy Poskromienie Złośnicy. W 1988 roku Cleese zabrał się za scenariusz i współreżyserię nowego filmu, Rybka Zwana Wandą (A Fish Called Wanda). W głównych rolach możemy zobaczyć Jamie Lee Curtis, Kevina Kline'a (który otrzymał za swoją rolę Oscara), Toma Georgesona oraz kolegę z czasów Monty Pythona - Michaela Palina. Film opowiada o złodziejach cennych brylantów (Curtis i Kline), którzy sprytnie oszukują swoich brytyjskich "wspólników" i próbują zabrać cały łup ze sobą, pozostawiając Brytyjczyków "na lodzie". Film przyniósł sukces i zebrał dużo pochlebnych recenzji. Po 9 latach powstał swego rodzaju sequel "Rybki..." - Lemur zwany Rollo (Fierce Creatures). Ponownie na ekranie zagościli Cleese, Curtis, Kline i Palin. Fabuła jednak wcale nie jest kontynuacją "Rybki...". Tym razem film pokazuje losy londyńskiego ZOO, które przejmuje wielka korporacja Octopus Inc. Chcąc zwiększyć zyski, zatrudniają Rollo Lee (Cleese), który ma przeprowadzić zmiany, mianowicie chce zostawić tylko drapieżne zwierzęta. Oburzeni pracownicy ZOO protestują i wywołują małą "wojnę". Tytułowy lemur to jedno ze zwierząt, które Rollo chciał uśpić, jednak zmienił zdanie gdy dowiedział się, że zwierzę nosi jego imię.
W latach '90 i na początku XXI wieku John zwolnił tempo, jeśli chodzi o granie w filmach. Wystąpił w takich produkcjach, jak Wyścig Szczurów, Aniołki Charliego: Zawrotna szybkość, Świat to za mało, Śmierć nadejdzie jutro czy Różowa Pantera 2. Zaczął też grać w filmach dla dzieci. Jednymi z pierwszych były Muppety na tropie z 1981 roku i Księga Dżungli z 1994 roku. Zajął się też dubbingiem filmów animowanych: Księżniczka Łabędzi (1994r.) czy bliżej nam znane kontynuacje wielkiego hitu: Shrek 2 i Shrek Trzeci, gdzie słyszymy go jako króla Harolda, ojca Fiony. W 2001 roku zgodził się zagrać rolę Sir Nicholasa de Mimsy Porpingtona, czyli Prawie Bezgłowego Nicka w filmie Harry Potter i Kamień Filozoficzny, pojawił się też w drugiej części filmu, "Komnacie Tajemnic". Podobno za rolę w pierwszym filmie otrzymał aż 420 tysięcy dolarów! Ekipa wściekła się, ponieważ budżet filmu przekroczył 154 miliony dolarów. Chris Columbus powiedział: Ekipa jest zszokowana. To kupa forsy jak dla ducha.
John nie stronił też od występów w reklamach - w 1992 r. reklamował napój "Schweppes", a rok temu polscy widzowie ujrzeli go w reklamie banku BZ WBK. Dowiedzieliśmy się z niej o wspaniałym kredycie, jaki udziela ten bank, ale też, że ciocia Cleese'a mieszka w Pcimiu (pozdrawiamy mieszkańców tego miasta!) oraz że lubi pierogi. Jest także współautorem (z psychiatrą Robinem Skynnerem) 2 poradników: Żyć w rodzinie i przetrwać (wydane w Polsce w 1992 r.) oraz Żyć w tym świecie i przetrwać (w Polsce w 1994 r.). Żeby tego było mało, Cleese jest właścicielem firmy Video Arts Ltd., która wydaje filmy instruktażowe dla pracowników wielkich korporacji i świata handlu. W komediowy sposób pokazuje jak nie powinno się zarządzać firmą.
Jego motto życiowe to: Nie zapomnieć o śmiechu. Jak sam powiedział, jego największą wadą jest optymizm. Gdyby mógł, zakazałby szczekania psom lub sprawił, że mogą szczekać tylko o określonej porze dnia oraz zabroniłby noszenia garniturów. Uważa, że ludzie noszą za mało kapeluszy. Terry Gilliam (kolega z Monty Pythona) powiedział o nim tak: John Cleese jest jednym z uprzywilejowanych wybrańców - wszyscy inni muszą przynajmniej założyć perukę, żeby wyglądać równie idiotycznie.