Sfinks
Dodane przez Hogsmeade_pl dnia 05 August 2008 17:53
Trudno o potwora o dłuższej historii niż sfinks. To majestatyczne stworzenie o ciele lwa i głowie oraz klatce piersiowej człowieka obecnie jest w legendach od ponad pięciu tysięcy lat. W starożytnym Egipcie, gdzie sfinks się narodził, był symbolem królewskości, płodności i życia pozagrobowego. Jego wizerunek był często kojarzony z dorocznymi wylewami Nilu, które sprowadzały na spieczona słońcem egipską pustynię życie, a rzeźby sfinksów stawiano przed większością grobowców i świątyń.
Najsławniejszy egipski sfinks to Wielki Sfinks z Gizy, który ma 72 metry długości i niemal 20 metrów wysokości. Ten liczący sobie ponad 4500 lat wyrzeźbiony w wapieniu kolos łączy sprężyste, silne ciało lwa i królewską głowę faraona. Zgodnie z opinia większości historyków, był on hołdem złożonym egipskiemu władcy Chafre, którego piramida stoi nieopodal.
Ze starożytnego Egiptu legenda sfinksa przedostała się przez Morze Śródziemne do Mezopotamii oraz Grecji. W tych krajach pół człowiek, pół lew nabrał bardziej złowrogich cech i często symbolizował nie tylko zaświaty, ale również bezmyślną przemoc i zniszczenie. Tron greckiego boga Zeusa na Olimpie - świętej górze, na której mieszkali bogowie - miał być podobno rzeźbiony w sfinksy uprowadzające małe dzieci. Inne greckie i rzymskie istoty wyobrażane były, jak rozdzierają na strzępy swoje ofiary albo ślinią się nad ich pokiereszowanymi zwłokami. Wraz z wędrówką na północ zmieniała się także podstawowa anatomia sfinksa - w Mezopotamii mityczny stwór przedstawiany był z głowa barana albo orła, w Grecji zaś dodano mu skrzydła oraz twarz i piersi kobiety.
Chociaż sfinksowi, którego spotyka Harry w Turnieju Trójmagicznym, brakuje skrzydeł, pochodzi on prawdopodobnie z Grecji. Nie tylko ma kobieca twarz, ale tez korzysta z rozumu(bez urazu chłopcy xD), by chronic ponurego sekretu, podobnie jak czyni to sfinks z mitu o Edypie. W tej opowieści złowrogi sfinks grasuje w okolicy Teb, zadając podróżnikom niemożliwe do odgadnięcia zagadki, a jeśli na nie nie odpowiedzą, pożera ich. W końcu spotyka równego sobie przeciwnika w osobie Edypa, który rozwiązuje następującą zagadkę,:r1;Jakie zwierzę rano chodzi na czterech nogach, na dwóch po południu, a wieczorem na trzech?"( Chodzi, oczywiście, o człowieka, który jako niemowlę raczkuje na czworakach, kiedy dorasta, chodzi na dwóch nogach, a w starości wspiera się na lasce.) Kiedy Edyp szczęśliwie pokonuje sfinksa, tak jak Harry może dopełnić swego przeznaczenia, a czeka go los czarniejszy niż gniew Lorda Voldemorta.
Z biegiem czasu greckie wyobrażenie sfinksa jako ciemnej i enigmatycznej istoty stało się najbardziej znane. Samo słowo pochodzi od greckiego sphingein, "wyciskać, dusić, związywać". Pomimo twierdzeń głoszonych przez niektórych średniowiecznych pisarzy nie ma najmniejszych dowodów na to, że starożytni Egipcjanie, Grecy albo mieszkańcy Mezopotamii wierzyli w istnienie sfinksa. Ich legendy, dzieła sztuki i literatura konsekwentnie przedstawiają sfinksa jako zwierzę mityczne, symbolizując moc i zakazaną wiedzę. Nie powstrzymało to jednak późniejszych autorów, takich jak siedemnastowieczny zoolog Edward Topsell, od wyrażania poglądów, że sfinks pochodzi od pewnej egipskiej małpy. Dla uczenia tych błędnych naukowych obserwacji istnieje obecnie pewien gatunek małp - pawian senegalski nazwany sfinksem.
Nadesłane przez: Katia Malfoy
Dodane: luty 17 2008 12:02:40